Het is duidelijk dat hittestress zorgt voor verlies van dierprestaties en efficiëntie in zowel vleeskuikens als leghennen. Het is ons advies om tijdig actie te ondernemen bij vroege signalen van hittestress en een acute stijging van de temperatuur. Ben jij geïnteresseerd in onze adviezen gebaseerd op technische resultaten rondom hittestress? Neem dan contact met ons op, wij delen graag onze nieuwste inzichten!
Pluimveevoeding – 3 redenen waarom je niet het meeste uit jouw kippen haalt deze zomer
Pluimvee
Hittestress in pluimvee, specifiek in vleeskuikens ouder dan 3 weken en leghennen, vermindert de dierprestaties. Alhoewel temperatuur een belangrijke factor is die hittestress veroorzaakt gebeurt er heel veel binnen in het dier. Hier zijn 3 redenen waarom je niet het meeste uit jouw kippen haalt deze zomer.
1. Hittestress vindt al plaats in de lente
Hittestress in pluimvee is omschreven als het moment waarop de kip niet langer in staat is de lichaamstemperatuur zelf te reguleren. Dit gebeurt meestal wanneer de temperatuur in de stal hoger is dan 28°C. Vroege signalen van hittestress kunnen echter al eerder waargenomen worden, denk hierbij aan langzaam hijgen en beperken van de voeropname door de kip zelf. Voor leghennen is er bewezen dat de dagelijkse voeropname met 1.5% vermindert voor elke graad stijging boven de 21°C. Alhoewel dit niet gedefinieerd wordt als werkelijke hittestress toont het wel aan dat dieren boven deze temperaturen hun energieopname beperken. Het is daarom belangrijk in deze periode extra aandacht te schenken aan darmgezondheid en maximaliseren van de verteerbaarheid zodat het voer dat wel wordt opgenomen optimaal benut wordt.
Let vooral op tijdens plotselinge periodes van hittestress.
2. Niet elke hittestressperiode is gelijkwaardig
De zomermaanden zijn tegenwoordig berucht om de lange periodes van aanhoudende warmte (temperatuur >28°C gedurende meerdere dagen of zelfs langer). Gedurende deze periode verdienen de dieren meer aandacht en management. Veel boeren zijn dan ook al voorbereid op een eventuele aanhoudende periode van warmte door bijvoorbeeld al een hittestressproduct op voorraad te leggen. Veel productoplossingen worden toegevoegd via het drinkwater en richten zich op het herstellen van de elektrolytenbalans en het herstellen van de vochtbalans. Het is echter vooral belangrijk om goed op te letten tijdens plotselinge onvoorziene periodes van hittestress, met name tijdens het voorjaar en de late nazomer. Onderzoek toont aan dat een acute toename in temperatuur het risico op sterfte verhoogt in vergelijk met periodes waarin dieren langere periode al zijn blootgesteld aan warmte.
Figuur 1. Met hematoxyline en eosine gekleurde histologische doorsnedes van de Bursa van Fabricius van 36 d. oude vleeskuikens die onder niet-hittestress condities werden gehouden (links) en hittestress condities (rechts) de laatste vertoont duidelijke cel beschadiging (Bron: Hirakawa et al., 2020)
3. Hittestress beïnvloedt het hele lichaam van de kip
Gedragsveranderingen zoals hijgen en zelf-beperken van de voeropname hebben niet alleen invloed op prestaties en efficiëntie. Deze kenmerken van hittestress verstoren ook het functioneren van de organen. Deze organen zijn onder andere de lever, Bursa van Fabricius (Figuur 1), darmen en eileider. Schade aan de darmen ontstaat omdat bloed wordt weggeleid van de darmen naar de longen om de hitteverliezen (door verdamping) te vergroten. Dit veroorzaakt een zuurstoftekort van de darmen waardoor de darmwand schade oploopt aan de cellen, de villilengte reduceert en expressie van tight-junction eiwitten afneemt. Dit reduceert de benutting van nutriënten en maakt de dieren vatbaarder voor toxines en pathogene bacteriën.
De verhoogde celschade zorgt voor een grotere vraag naar de productie van nieuwe cellen. Naast de darmen raakt dit ook immuunregulerende organen zoals de Bursa van Fabricius. Dit zorgt uiteindelijk voor een onwenselijk ontstekingsreactie in het dier en houdt daarmee een continue staat van ontsteking in stand. Dit zorgt er uiteindelijk voor dat een dier niet goed in staat is om adequaat te reageren op nieuwe infecties.