5 vragen aan MasterLab rond voederanalyse

In de loop der jaren is het aanbod van grondstoffen die geschikt zijn voor gebruik in diervoeders enorm toegenomen, wat mogelijkheden biedt om voedzame en - tegelijkertijd - kosteneffectieve en duurzame diëten te formuleren. In de praktijk is het al gebruikelijk om elke centimeter van de maïs- en sojaplant (stengel en bladeren) te gebruiken en meer bijproducten uit de voedings- en bio-ethanolindustrie en zelfs nieuwe ingrediënten zoals insectenmeel of algen toe te voegen. Veel van deze ingrediënten hebben echter een grillig en variabel voedingsprofiel. Bovendien zorgen extremere seizoenswisselingen voor grotere variaties in de kwaliteit van conventionele grondstoffen. Daarom is er meer dan ooit vraag naar het beoordelen van de nutriënteninhoud en kwaliteit van voederingrediënten in de diervoedersector. Maarten Scholtes-Timmerman is verantwoordelijk voor de ontwikkeling van analytische oplossingen bij MasterLab, onderdeel van Trouw Nutrition, en beantwoordt vijf vragen over de nieuwste ontwikkelingen in zijn vakgebied.

Wat kunnen we vandaag detecteren in grondstoffen?

"Een beproefde methode om grondstoffen en volledige diervoeders te testen heet Near-infrared Spectroscopy (NIR), waarmee de voedingscomponenten (bijv. vet, eiwit en vocht) van het monster op een snelle en eenvoudige manier kunnen worden bepaald. We gebruiken NIR al jaren met succes en de toepassing van NIR blijft zich uitbreiden. Naast de bewezen NIR-technologie voor snelle analyse van nutriënten, zijn er ook nieuwe technologiën ontwikkeld om andere vraagstukken te beantwoorden. Een voorbeeld daarvan is een technologie die de gebruiker in staat stelt de aanwezigheid van bepaalde mycotoxines in het monster aan te tonen. Bepaling van voedingsdetails zoals toastingkwaliteit en verschillende vezelfracties zijn enkele van de recente innovaties, gecombineerd met de mogelijkheid om ze in het veld te testen met handscanners (NOA). Al met al kunnen we op veel meer testen dan 10 jaar geleden. We kunnen meer testen, maar we kunnen dit ook sneller en eenvoudiger doen. En dit is echt een fantastische ontwikkeling in de voederanalyse.

Voederanalyses vonden vroeger alleen plaats in commerciële laboratoria en de laboratoria bij voederfabrieken en dat doen we nog steeds, afhankelijk van het type of de frequentie van de analyse. Een belangrijke doorbraak in de voederanalyse is echter ook dat we niet meer elk monster naar een laboratorium hoeven te sturen. Tegenwoordig kunnen we voederingrediënten direct in de voederfabriek of op de boerderij testen op een gebruiksvriendelijke en snelle manier, op basis van NIR-technologieën.

Trouw Nutrition MasterLab beheert een van de grootste industriële NIR-netwerken, waardoor ongeveer 500 diervoederbedrijven en integratoren over de hele wereld toegang hebben tot deze technologie." Een deel van de analyses komt terecht in  het NutriOpt platform van Trouw Nutrition en biedt niet alleen inzichten in de belangrijkste nutritionele parameters zoals vocht, vet, as en eiwit, maar maakt het ook mogelijk om diverse diersoortspecifieke nutriënten te selecteren en te importeren in het voeroptimalisatiesysteem. Bovendien kan je via het platform actuele trends en ontwikkelingen per grondstof volgen en alerts instellen op specifieke nutriënten van grondstoffen. Dit platform is volgens ons een belangrijke technologie om duurzaam te gaan boeren en is onderdeel van onze Sustainable Farming-aanpak.

Lees meer over het NutriOpt platform

Is vaker testen altijd beter?

"De meer praktijkgerichte manier van testen zorgt er ook voor dat er vaker getest wordt. Maar ik kan me voorstellen dat boeren en voederfabrieken niet altijd weten wat hier het beste is. Moet ik elke partij graan in de voederfabriek controleren op mycotoxinen? Hoe zit het met de kwaliteit van mijn oliezaadschroot en is één monster per maand van de kuil voldoende? Wat is aan te raden als ik bijproducten ga gebruiken en wat verlies ik als ik de voedermiddelen helemaal niet test en de dieren het hele jaar door één constant dieet blijf geven? Dit zijn allemaal relevante vragen die nutritionisten en andere experts hebben.

De juiste frequentie van voederanalyses hangt af van de uitdaging en problemen die we willen oplossen en de verschillen in de grootte van de voederfabriek of het inkoopbeleid voor grondstoffen. Een vergelijkende beoordeling zou kunnen inhouden dat er meer monsters worden genomen van een partij graan, omdat deze afkomstig is uit een regio met mycotoxineproblemen. Sommige voederfabrieken kopen grote hoeveelheden per schip en andere kopen kleinere partijen (bijvoorbeeld in big bags) van verschillende leveranciers. Wat deze laatste betreft, moeten we misschien vaker testen en een mobiele oplossing zou hiervoor een goede oplossing kunnen zijn. Grotere voederfabrieken zijn vaak beter geholpen met een desktop NIR-oplossing. Nogmaals, er is geen eenduidig antwoord en de juiste oplossing hangt af van een aantal factoren."

Hoe nauwkeurig kunnen en moeten we worden?

"Als je een monster naar drie verschillende laboratoria stuurt, krijg je waarschijnlijk drie verschillende resultaten. De testresultaten zullen ook anders zijn als je het monster op de boerderij test met een handscanner bij min 20 graden of als je het monster naar het traditionele lab stuurt. Over het algemeen hebben we met NIR een zeer nauwkeurige analyse kunnen maken. Het belangrijkste is wat je met de laboratoriumresultaten doet en welke veranderingen je hiermee kunt aanbrengen in de formulering of inkoop.

Daarnaast is het belangrijk om een optimum in frequentie te vinden. Hoe meer je test, hoe nauwkeuriger het gemiddelde wordt en hoe beter een voederfabriek kan beslissen hoe de partij grondstoffen zo efficiënt mogelijk te gebruiken. Zo kan de voedingsdeskundige vaker bijsturen om de productiviteit en diergezondheid te optimaliseren. Een 'trendlijn' van gegevens, gebaseerd op vaker testen en dus meer datapunten, kan uiteindelijk waardevoller zijn dan een enkel testresultaat met veel cijfers achter de komma. Je wilt dat de kuil van constante kwaliteit is en koeien worden simpelweg nooit per gram voer gevoerd."

Heeft Kunstmatige Intelligentie al zijn intrede gedaan in de voederanalyse?

"Artificiële intelligentie (A.I.) heeft zeker zijn weg gevonden in de voederanalyse. Bij MasterLab zijn we bezig om A.I. beschikbaar te maken voor bijvoorbeeld de analyse van microscopische beelden van diervoeders en voedermiddelen om een snelle screening op samenstelling, zuiverheid of vervalsing mogelijk te maken. De snelheid waarmee A.I. onze wereld binnendringt is duizelingwekkend en het is leuk om te zien dat AI de landbouw en de voederindustrie in een steeds hoger tempo binnendringt. Ik ben er dan ook van overtuigd dat dit zal leiden tot een grondigere beoordeling van de producten die in onze sector worden gebruikt. En dit kan zelfs sneller gebeuren dan we willen toegeven."

Wat zijn dan de beste oplossingen voor voederanalyse?

"Dat hangt ervan af. Het doel van een voederanalyse is om altijd op zoek te gaan naar de waarde van de toepassing (of het nu een laboratorium-, desktop- of mobiele oplossing is) en te proberen de analyseresultaten te vertalen naar de praktijk. Er is geen pasklare oplossing voor alle boeren of voederfabrieken. Het gaat erom hoe de laboratoriumresultaten het werk kunnen verbeteren en wat de gegevens betekenen voor een boerderij of voederfabriek. Dit is waar het werk van een voedingsdeskundige en voederadviseur begint. De menselijke interpretatie van de gegevens is van cruciaal belang om te beslissen of het rantsoen misschien te weinig eiwitten bevat om aan de behoeften van het dier te voldoen of dat er een mycotoxine-binder moet worden toegevoegd.

Trouw Nutrition biedt het unieke NutriOpt  platform aan om op een intuïtieve manier nutritionele informatie en advies toe te voegen aan de analyseresultaten en biedt de mogelijkheid om de resultaten te rapporteren aan jouw klanten of formuleringsprogramma’s. Ons groot portfolio aan testapparatuur en -oplossingen verbetert de manier waarop we onze dieren voeden en stelt ons in staat om om te gaan met de toegenomen variëteit in onder andere grondstoffen."