Diarree bij kalveren kan een infectieuze en een niet-infectieuze oorzaak hebben. Als we spreken over infectieuze oorzaken dan hebben we het over virale, bacteriële en parasitaire ziektekiemen die afhankelijk van de leeftijd van het kalf, de immuniteit van het kalf en de infectiedruk op het bedrijf al dan niet voor problemen zullen zorgen. Niet-infectieus spelen zaken zoals huisvesting, klimaat en voeding een heel belangrijke rol. Zo zien we bijvoorbeeld dat wanneer er tocht is in de stal of als de kalveren in de winter te koud of te nat gehuisvest zijn, er veel sneller diarree zal optreden. Ook is de kwaliteit van het drinkwater, de kalvermelk en het ruw- en krachtvoer van groot belang voor een gezond spijsverteringsstelsel en goede vertering.
Hoe ondersteun je het herstel van kalveren met diarree?
Een belangrijk doel van de behandeling van diarree is uitdroging en metabole acidose of verzuring verminderen en daartoe orale elektrolytoplossingen toe te dienen. Deze bevatten natrium en glucose om de opname van water te vergemakkelijken en verliezen door de diarree aan te vullen.
Bovendien bevatten orale elektrolytoplossingen bufferende bestanddelen om de bloed-pH te verhogen.
Onderzoek van Trouw Nutrition (zie grafiek 1) laat zien dat Sprayfo Osmofit, een nieuwe elektrolyt zonder bicarbonaat, zeer goed in staat is om het juiste bloed-pH te handhaven en/of te herstellen.
Grafiek 1. Osmofit corrigeert metabole acidose op een effectieve manier
Tips voor het beste herstel van kalveren met diarree
We zien in de praktijk dat er meestal geen melk meer wordt gegeven totdat de diarree over is om extra problemen in het spijsverteringsstelsel te voorkomen. Uit verschillende onderzoeken blijkt echter dat kalveren zonder melk nog meer gewicht en water verliezen en minder snel herstellen van diarree. Het is dan ook beter om vaker kleinere porties voeding te geven, zodat het kalf de melk optimaal kan verteren. Geef in plaats van 2 x per dag 3 liter melk 3x per dag 2 liter melk.
Kalveren herstellen het best van diarree als ze - naast de gebruikelijke melkvoeding - een orale elektrolytoplossing krijgen. Ten eerste krijgen ze uit de melk voldoende energie voor het dagelijks onderhoud en voor het herstel van het beschadigde maag- en darmslijmvlies. Ten tweede krijgen de kalveren met melkvoeding op deze manier zoveel mogelijk vocht binnen, wat van groot belang is voor optimale rehydratatie.
Een praktische aanpak is dan ook om tussen de melkvoedingen door een orale elektrolytoplossing toe te dienen met een speenemmer of een fles (zie tabel 2).
|
Tijd
|
Voedingsschema
|
Hoeveelheid
|
|
6.00
|
Melk of melkvervanger
|
1,5 tot 2,0 liter
|
|
11.00
|
Orale elektrolytoplossing op waterbasis
|
2,0 liter
|
|
16.00
|
Melk of melkvervanger
|
1,5 tot 2,0 liter
|
|
21.00
|
Orale elektrolytoplossing op waterbasis
|
2,0 liter
|
Tabel 2. Voorbeeld van een voedingsschema voor kalveren met diarree (bij 2x daags voeren)
Samenvatting
Diarree vormt een enorme uitdaging voor het jonge kalf. Het verlies van water en mineralen heeft namelijk grote gevolgen. Kijk bij het inzetten van orale elektrolytenoplossingen kritisch naar de samenstelling en adviesdosering, waarbij een samenstelling zoals Sprayfo Osmofit met een gematigde hoeveelheid glucose en natrium, een gemiddelde osmolaliteit (250 - 350 mOsm/kg) en een vaste dosering, geschikter is voor kalveren met diarree.
Haal de melk daarbij niet weg, maar maak de porties kleiner. Verstrek tussen de melkbeurten water en een uitgebalanceerde elektrolyt.
Hou daarnaast altijd maximale aandacht voor huisvesting en klimaat en voor een goede ontsmetting van de omgeving.
