Kalveren worden geboren zonder afweer tegen ziektes. Biest is essentieel voor het opbouwen van de zogeheten passieve immuniteit voor bescherming tijdens de eerste levensweken. Pasgeboren kalveren hebben daarom snel na de geboorte een grote hoeveelheid biest van hoge kwaliteit nodig. De immunoglobulinen uit biest worden alleen in de eerste uren en dagen opgenomen in de bloedbaan van het kalf. De andere bestanddelen van biest hebben ook later nog gunstige effecten, bijvoorbeeld op de darmwandontwikkeling.
Het meten van de biest, is een eerste stap voor geslaagd biestmanagement. Voor biest geldt: hoe meer droge stof, hoe hoger de kwaliteit! De Brix-waarde moet tenminste 22% zijn (= 50 g/l). Om te bepalen wat het drogestofgehalte van je biest is, kan je een biestmeter of een refractometer gebruiken. Via onderstaande video’s laten we je precies zien, hoe dat in zijn werk gaat.
Elke veehouder zou er één moeten hebben!
Het biestmanagement in de eerste levensdagen kan het potentieel van een kalf maken of kraken.
Geef ze ten minste 15% van hun geboortegewicht, verdeeld over twee tot drie voedingen. Een kalf van 40 kg heeft bijvoorbeeld vier liter biest nodig na de geboorte. Na een goede eerste voeding kan het kalf er even tegen. De tweede voeding geef je minimaal 12 uur na de eerste voeding. Als het kalf in het eerste uur 4 liter heeft gedronken, is circa 2 liter biest als 2e voeding voldoende. Forceer kalveren niet met het geven van de tweede voeding: 4 tot 6 liter op de eerste dag is genoeg. Vanaf de tweede voeding kun je mengbiest van gezonde koeien gebruiken.
Binnen een uur na de geboorte. De eerste biestvoeding is bepalend voor de weerstand van het kalf in de eerste weken. Daarmee is het misschien wel de belangrijkste voeding in het leven van het dier. In het eerste uur na de geboorte is de opnamecapaciteit van antistoffen bij het kalf het hoogst. Daarna neemt deze met het uur af.
Allereerst de hygiënische kwaliteit. Biest moet schoon gemolken worden, geen vuil bevatten, geen vermenging of besmetting via vliegen of stof. Daarnaast telt het gehalte aan antistoffen in de biestmelk. Kwaliteit van biestmelk is direct gekoppeld aan het gehalte aan vaste bestanddelen in de biest, ofwel de droge stof. Hoe meer droge stof, hoe beter de kwaliteit. Met een brix-refractometer meet je de droge stof waarde.
Biest met een brix-waarde boven de 23% wordt als goed gekwalificeerd, waarbij hoger dan 26% als zeer goed. Bij biest hoger dan 26% voer je met een liter minder nog steeds ruim voldoende antistoffen aan het kalf.
Geef biest op een lichaamstemperatuur van 37-38°C. Op die manier wordt het spijsverteringsstelsel van het kalf ondersteund, zonder dat het lichaam van het kalf afkoelt.
